Alle vogels zijn verdwenen
Afgelopen 28 september organiseerde PINK! samen met Stichting Solidariteit met Papua een lezing door inheemse vrouwen uit West-Papua over ontbossing. De lezing vond plaats in Utrecht. Naast PINK!’ers, waren er ook leden van Partij voor de Dieren en externen aanwezig.
De avond begon met een introductie door Vien Sawor, een Nederlandse vrouw die geboren is in West-Papua en voorzitter is van Stichting Solidariteit met Papua. Ze vertelde dat zo’n 70% van de biodiversiteit in West-Papua beschermd wordt door inheemse volkeren. Deze inheemse volkeren hebben al generaties lang te maken met de schending van mensenrechten: eerst door kolonialisme, vervolgens door genocide omdat West-Papua bij Indonesië moest horen en nu door de impact van ontbossing.
Verhalen van de vrouwen
De aanwezige inheemse vrouwen stelden zich voor en vertelden hun verhalen. Magdalena begon. Ze is actief bij de mensenrechtenafdeling van een kerk en betrokken bij het onderzoek over ‘All the birds are gone’. Ze hoopt dat het onderzoek de lokale inheemse gemeenschappen aanspoort om zich uit te spreken tegen het onrecht dat hen wordt aangedaan. Dit onrecht heeft te maken met de schijnbeloftes die aan de lokale bevolking worden gedaan. De overheid speelt hier een grote rol in, door bijvoorbeeld te zeggen: “Ja, we willen wel een weg voor jullie aanleggen, maar dan moeten jullie samenwerken met dit houtkapbedrijf.” Soms roept de overheid de bevolking van West-Papua bijeen om een document te ondertekenen. Veel mensen begrijpen niet waar ze precies ‘ja’ op zeggen door te tekenen. Dan blijkt achteraf dat ze hun grond moeten afstaan. Wanneer er vervolgens een houtkapbedrijf komt om het bos te kappen, is de bevolking ten einde raad. Ze hebben namelijk altijd in en met het bos geleefd: de relatie tussen de inheemse volken en het bos is enorm sterk. Toen iemand uit het publiek vroeg wat er zou gebeuren wanneer het bos weg is, moesten de vrouwen een beetje lachen. “Dan zijn wij er ook niet meer.” Magdalena beschreef vervolgens hoe een omgekapt bosgebied verandert in een grote modderpoel na een regenbui. Ze zag een wilde kaketoe die niet meer kon vliegen door de modder aan zijn vleugels.
Een ander probleem dat meespeelt in de mensenrechtenschendingen, naast misleiding en chantage door de overheid, is geweld. Veronica protesteerde tegen de kap van bomen voor palmolie, maar is toen bedreigd door een legereenheid van de overheid. Inmiddels is 700 hectare grond van Veronica’s familie weg. Hun tuinen en de plek voor dieren zijn weg. Waar normaal paradijsvogels, struisvogels en enorm veel andere dieren leefden, is nu een kale vlakte. Veronica zag eens een enkele struisvogel op de grond zitten bij een bos waar gekapt was. Normaliter jaagt de inheemse bevolking op deze dieren, maar er kwam water uit de ogen van de struisvogel: hij huilde. Ze lieten hem in leven.
Natalia beaamt het verhaal van Veronica. De schenders van mensenrechten worden nooit gestraft. Steeds meer grote bedrijven investeren in projecten in West-Papua vanwege hout, palmolie en mijnbouw. Het leger en veiligheidsdiensten beschermen deze bedrijven terwijl zij de longen van de Aarde kapot maken. Daarom komt de lokale bevolking in actie. Natalia werkt samen met een NGO en ziet overal hoe sterk de band van de inheemse bevolking is met het bos dat zij proberen te beschermen.
Rosita is lid van een vrouwenorganisatie die zich inzet voor het behoud van hun leefgebied. Ze geeft aan dat de bovengenoemde situaties overal in West-Papua voorkomen. De overheid benadert de inheemse bevolking wel, maar niet op een eerlijke manier. Er wordt niet geluisterd naar de bevolking: de overheid drukt de eigen plannen hoe dan ook door. De uitkomst is dat er overal bos wordt gekapt. Voor de lokale bewoners is het bos als een hart dat klopt, want uit het bos halen ze voedsel, water en medicijnen. De Aarde is als een moeder die voor de mensen zorgt. Toen Rosita zag hoe het bos verdween, besloot ze dat iedereen moest weten van dit onrecht en sloot ze zich aan bij de vrouwenorganisatie. Ze wil dat ook wij onze stem verheffen en te laten horen wat er speelt in West-Papua, want dit onrecht gaat ons allemaal aan!
De rol van Nederland
De vrouwen benadrukken dat Nederland verantwoordelijkheid moet dragen voor de situatie in West-Papua. Kolonisten uit Nederland brachten veel kennis en leerden de bevolking landbouwtechnieken, maar uiteindelijk leidde die westerse invloed juist tot de huidige problemen. Ook leerde de bevolking van Nederland dat je moet opkomen voor onafhankelijkheid, waardoor West-Papua zich wilde afsplitsen. Dit leidt nog steeds tot conflicten met Indonesië. Rosita vertelde dat mannen die zich uitspreken tegen de overheid meteen gezien worden als terrorist. Protesterende mannen worden bestempeld als separatisten, die West-Papua onafhankelijk willen maken van Indonesië. Daarom is de rol van vrouwen zo belangrijk: als zij zich niet verzetten, is al het bos straks weg. Nederland is dus zowel direct en indirect verantwoordelijk voor de situatie in West-Papua.
Politiek in Indonesië
De vrouwen van ‘All the birds are gone’ willen niet de politiek in. Het gaat namelijk niet alleen om politiek: het gaat om hun land, hun leven, hun eigendom. De politiek in Indonesië beweert juist dat de komst van bedrijven goed is voor de bevolking en er is geen Indonesische Partij voor de Dieren om daar tegenin te gaan. Het unieke aan West-Papua is ook dat alles vanuit Jakarta aangestuurd wordt en de lokale politiek alleen de uitvoering doet. Dit is waarschijnlijk zo gekomen doordat het gebied heel rijk is aan grondstoffen, waar de landelijke overheid van wil profiteren. West-Papua wordt gezien als een soort schatkist voor Indonesië. En omdat het leger erg betrokken is, hebben zij ook belang bij de komst van grote bedrijven, wat mensenrechtenschendingen tot gevolg heeft.
Daarnaast zou de politiek ingaan betekenen dat de vrouwen moeten stoppen met hun activisme. De politiek in Indonesië werkt heel anders dan in Nederland, dus vechten voor je idealen en deelnemen aan de politiek (als je verkozen wordt) gaat niet samen.
Wat jij kunt doen
Naast je uit te spreken over de mensenrechtenschendingen en de politiek aan te sporen om de situatie in West-Papua te veranderen, kun je ook op andere manieren verschil maken. Nederland is de nummer één importeur van palmolie in de wereld, dus let op wat je koopt. Wees ook kritisch over houtkeurmerken, want die zijn niet altijd zo ethisch als ze lijken. Greenpeace heeft veel kennis over welke Nederlandse bedrijven er investeren in plantages in Indonesië. Een voorbeeld is ABP (een groot Nederlands pensioenfonds). Spreek zulke bedrijven erop aan en houd hen verantwoordelijk.