Stemverklaring oproep comité 21 maart
Wanneer het er op aankomt, er een voorstel op tafel ligt en de stemming plaats moet vinden, staat iedere volksvertegenwoordiger uiteindelijk voor een binaire keuze: ja of nee. Maar die harde keuze doet lang niet altijd recht aan de complexe overweging die eraan voorafging. Een stemverklaring biedt die ruimte wel.
PINK! staat ook vaak voor een binaire keuze, namelijk wanneer wij gevraagd worden een manifest te ondertekenen. En, zoals bij stemmingen, merken wij dat om de zoveel tijd een manifest langskomt die niet meteen duidelijk is – waar over gepeinsd moet worden, waar afwegingen moeten worden gemaakt, en waar we als bestuur niet meteen consensus over bereiken. Daarom maken ook wij soms gebruik van een ‘stem’verklaring.
Recentelijk zijn wij door het comité 21 maart uitgenodigd om hun manifest ter oproep van een demonstratie tegen racisme te steunen. PINK! is tegen racisme, en wij deinzen zeker niet terug van demonstraties. Toch hebben wij besloten om het manifest niet te steunen, en die schijnbare tegenstelling verdient naar onze mening een fikse toelichting.
Korte versie
Hoewel het manifest een aantal significante maatschappelijke problemen durft te benoemen die ook wij graag benadrukken, zoals de wijze waarop migranten soms onterecht als zondebok worden benut om systeemkritiek te voorkomen en de rampzalige gevolgen van klimaatverandering die in delen van de wereld nu al merkbaar worden, vinden we de wijze waarop dit manifest de problematiek belicht onhandig en op een aantal plekken helaas zelfs hypocriet. Wij vermoeden dat we het wereldbeeld van de opstellers behoorlijk nauw delen, maar vinden niet dat die aan de hand van dit manifest tot zijn recht komt of zal bijdragen aan de maatschappelijke discussie rondom deze thema’s.
Lange versie
De problemen die wij hebben met dit manifest vallen allemaal in één van de volgende categoriën:
- Taalgebruik
- Drogredenen
- Onvoldoende onderbouwde beweringen
De problematische delen, in de volgorde waarin ze verschijnen in het manifest, waren voor ons:
1) “Een luide minderheid heeft het debat gekaapt, maar wij zijn met meer!”
Dit is een argumentum ad populum: argumentatie op basis van een meerderheid (of pluraliteit). Hoewel het bedoeld is ter bemoediging van mensen die zich zwak voelen in hun positie als iemand die tegen racisme is, blijft dit een drogreden, en is het riskant om dit (verder) te normaliseren. Zelfs binnen dit manifest kan het door iemand die zich nog niet identificeert met onze beweging overkomen als intimidatie, en dat lijkt ons onwenselijk.
2) "[demonstreer mee] vóór diversiteit”
Hoewel niet meteen als dusdanig herkenbaar, is dit een discriminerende uitspraak. Het spreekt een preferentie uit voor mensen op basis van de mate waarin hun persoonlijke eigenschappen afwijken van de norm.
3) “vóór een menselijk asielbeleid”
Uiteraard zijn wij wel degelijk voor een menselijk asielbeleid. Het probleem van deze uitspraak ligt dan ook alleen aan wat het lijkt te impliceren. Teveel partijen en organisaties hebben ondertussen de indruk geprobeerd te geven dat de wens voor een menselijk asielbeleid alleen samengaat met een poging om zoveel mogelijk vluchtelingen op te vangen, voor ons om van lezers te kunnen verwachten dat zij het onderscheid nog herkennen. Wij maken ons enorme zorgen op de manier waarop het ontvangen van een relatief klein aandeel van alle vluchtelingen zorgt voor maatschappelijk onvrede, waardoor de schijnwerpers op de kleine groep komen te staan, en het overgrote merendeel wordt vergeten. Onder meer daarom pleiten wij voor waardige regionale opvang van vluchtelingen, en willen wij niet de indruk wekken dat we daar anders in staan, zelfs niet aan de hand van een bewering waar wij eigenlijk geheel achter staan.
4) “tegen de opmars van rechts-populisme en extreem-rechts”
Wij vinden het niet gepast voor een politieke organisatie om te demonstreren tegen het bestaan of de populariteit van andere politieke organisaties. Onze rol is om hen inhoudelijk te bestrijden. Dat wij tegen de opmars van politieke stromingen anders dan de onze zijn lijkt ons ook zonder demonstratie voordehandliggend. Dat is namelijk waarom wij in verkiezingen strijden voor zetels die anders hen toe zouden kunnen komen.
5) “Overal in de wereld zien wij hoe rechts-populistische en extreem-rechtse partijen in opkomst zijn en autoritaire leiders worden gekozen.”
Hier beklacht over doen is in wezen anti-democratisch. Uiteraard is het wat ons betreft onwenselijk dat dit de situatie is, maar daarom zijn wij dan ook deel van een andere politieke beweging. Niemand schiet er iets mee op als we elkaar wederzijds bestaansrecht of validiteit gaan proberen te ontkennen, en als ‘onze kant’ het wel doet, waarop zouden we dan kunnen baseren dat de ‘andere kant’ het niet ook mag?
6) “Door in de aanloop naar de Europese verkiezingen hun campagnes op elkaar af te stemmen, proberen zij hun macht in de instituties verder te versterken.”
Dit is precies wat VOLT, DIEM25 en vele andere pan-Europese groeperingen doen. Het is letterlijk het idee van de Europese integratie en eenwording dat mensen en groepen de waarde gaan herkennen van over grenzen heenkijken en samenwerking zoeken met gelijkgestemden in andere landen.
7) “Deze partijen proberen de woede over [verschillende zaken] af te buigen door de schuld bij [o.a.] politiek links neer te leggen.”
Deze zin bevat een aantal redelijke zorgen, maar het feit dat rechtse partijen de schuld voor maatschappelijke problemen in de linkse aanpak denken te herkennen, is logisch geheel coherent. Het tegengestelde zou juist niet te rijmen zijn, en dus is het onredelijk om dit die partijen kwalijk te nemen.
8) “Met de PVV en FvD zijn er inmiddels twee partijen op de uiterst rechtse flank die steeds radicaler worden in hun retoriek en steeds verder gaan in hun omarming van extreem-rechtse denkbeelden.”
Wij vonden de bewering dat PVV steeds radicaler wordt hun rijke historie aan buitengewoon problematische uitspraken, opvattingen en acties afzwakken. Dit is een bewering die wij niet in staat zouden zijn te onderbouwen. Ditzelfde goldt om de tegengestelde reden, hun korte bestaansgeschiedenis die geen tijd heeft geboden voor significant veranderen, ook voor de veel nieuwere FvD.
9) “Haatzaaiende media stoken het vuurtje op.”
Dit populistische taalgebruik vonden wij niet passend in een manifest dat poogt een weerwoord te bieden tegen populisme.
10) “Fascistische groepen schrikken er niet voor terug om geweld te gebruiken.”
Dit vonden wij zonder context een betekenisloze uitspraak.
11) “Na jaren van normalisering van moslimhaat in het publieke debat”
Dit is een bewering die wij niet in staat zouden zijn te onderbouwen. Wij herkennen ook een verschil tussen kritiek op religie en haat jegens de personen die zich met die religie indentificeren, en denken dat het doen van een uitspraak als deze de indruk zou kunnen wekken dat wij dat verschil niet hebben herkend. Dat is het probleem met vage uitspraken als deze, ze leiden tot misinterpretatie waar een manifest juist zou moeten dienen tot opheldering en het uitkristaliseren van ideeën.
12) “horen wij populistisch-rechts en extreem-rechts opnieuw antisemitische samenzweringstheorieën uitspreken.”
Hoewel er inderdaad gelegenheden zijn geweest waarop dergelijke uitspraken te horen waren, en dit absoluut opgemerkt verdient te worden en tegengeluid mag verwachten, vinden wij het voor teveel verwarring zorgen om dat in dit manifest te doen, nadat in de vorige alinea de PVV en de FvD zijn aangehaald als voorbeelden van populistisch rechts. Het impliceert een connectie tussen de partijen en antisemitisme, terwijl PVV partijleider Wilders bekend staat om zijn pro-Israelische houding en het FvD consistent beroep doet op de ‘Joods-Christelijke traditie’ als het fundament van ons land.
13) “Mensenrechten en democratische vrijheden komen onder druk te staan.”
Dit is een bewering die wij niet in staat zouden zijn te onderbouwen, aannemende dat de zin refereert naar de situatie in Nederland, zoals het de indruk wekt te doen.
14) “ Dit meebewegen met rechts-populisme en extreem-rechts – ook door delen van links – ....“
Wij herkennen juist in dit manifest een voorbeeld van het met populisme meebewegen door links. Wij herkennen vijandig taalgebruik en uitspraken waar met een veel te brede kwast wordt geverfd.
15) “...Vluchtelingen worden gebruikt als zondebok voor een gebrek aan betaalbare woningen dat vooral het gevolg is van jarenlange bezuinigingen.”
Wij zijn ons niet bewust van delen van links die vluchtelingen gebruiken als zondebok in deze context, en dit is daarom een bewering die wij niet in staat zouden zijn te onderbouwen.
16) “Tegenover de manier waarop bevolkingsgroepen tegen elkaar worden uitgespeeld, zoeken wij de verbinding.”
Dit achten wij op basis van de vele verwijten die in dit manifest naar voren komen een feitelijk onjuiste uitspraak. Wij zouden er begrip voor hebben als een PVV- of FvD-stemmer zich door dit manifest aangevallen zou voelen, zo ook iemand die in alle oprechtheid niet in staat is te herkennen wat zwarte piet racistisch maakt.
17) “Wij vieren onze diversiteit”
Hier wordt het idee herhaald dat diversiteit inherent wenselijk is, en dus dat individuen die diversiteit bevorderen preferabel zijn boven individuen die dat niet of in mindere mate doen. Dit is daarom een onwenselijke uitspraak voor wie tegen discriminatie is. Daarnaast is het feitelijk onjuist: wie zich in dit manifest kan vinden is nadrukkelijk voor het verdwijnen van bepaalde opvattingen en wereldbeelden, wat diversiteitsverminderend is.
19) “Samen staan we sterk.”
Dit klopt wat ons betreft, en daarom spijt het ons hoeveel verdeeldheid dit manifest (vermoedelijk onbedoeld) creëert.