Een natuurinclusieve samenleving is er niet alleen voor de mens
Gisteren presenteerde de Jonge Klimaatbeweging hun nieuwe visiedocument, de Jonge Klimaatagenda 3.0. Het idee is dat deze klimaatagenda beschrijft hoe Nederland er in 2040 uit zal zien in een ideale wereld. Hiervoor zijn meerdere rondes van Klimaatdialogen georganiseerd, waarbij afgevaardigden van allerlei jongerenorganisaties hebben kunnen meepraten over de verschillende onderwerpen. Ook PINK! was bij deze Klimaatdialogen aanwezig.
Helaas heeft PINK! moeten besluiten om de Jonge Klimaatagenda 3.0 niet te ondertekenen. PINK! draagt de Jonge Klimaatbeweging een warm hart toe en is blij dat er steeds meer gebeurt op het gebied van jongerenparticipatie. Daarom was dit geen makkelijke beslissing. Doorslaggevend was het opnemen van verschillende niet-duurzame energiebronnen en de mens-centrale ondertoon van het hele stuk. Dit artikel licht onze kritiek puntsgewijs toe.
Kernenergie
Er wordt in het visiedocument gepleit voor verschillende vormen van “duurzame” energie, waar PINK! niet achter staat. Eén daarvan is kernenergie. Het is al een stap vooruit dat kernenergie niet bestempeld wordt als hernieuwbaar, omdat het afhankelijk blijft van een eindige bron: uranium. PINK! vindt dat er ook als “laatste redmiddel” geen kernenergie moet komen. Zeker geen nieuwe kerncentrale. De kosten, materialen, tijd én schadelijke uitstoot voor een kerncentrale leiden alleen maar af van de daadwerkelijke oplossing: betere en wellicht nieuwe bronnen van écht duurzame, hernieuwbare energie. PINK! stopt deze middelen liever in onderzoek en productie van deze bronnen.
Biomassa
Ook wordt er gepleit voor biomassa van reststromen. Ook dit is een stap vooruit ten opzichte van de massale ontbossing en vervuilende transport, waar biomassa nu mee gepaard gaat. Het blijft alleen zo dat biomassa verre van gezond is voor dier en milieu. Er komen allerlei schadelijke stoffen vrij bij de verbranding, zoals fijnstof. Dat maakt energie uit biomassa verre van duurzaam, ook als het gaat om reststromen.
‘Groen’ gas
Een andere energiebron, die wordt aangedragen in de Jonge Klimaatagenda, is ‘groen’ gas. Tussen aanhalingstekens, want hoe groen is dat gas nou echt? Groen gas wordt gemaakt door het vergisten van groente-, fruit- en tuinafval, maar ook afval uit de landbouw of industrie. Denk bijvoorbeeld aan mest, maar soms ook wel eens slachtafval. Het gas dat door de vergisting vrij komt, moet eerst nog gezuiverd worden. Stoffen als zwavel en CO2 moeten worden verwijderd. Dit kost ook weer veel energie en geld. De term ‘groen gas’ is vaak misleidend, omdat het niet per definitie duurzaam is. De bron is lang niet altijd duurzaam, en de productie ervan ook niet.
Mens-centraal
Daarnaast is het stuk erg mens-centraal geschreven. PINK! is van mening dat het mens-centrale denken een van de oorzaken van de huidige problemen rondom klimaat en biodiversiteit is. Zo staat er bijvoorbeeld “[o]p deze manier beschermen we wat ons in leven houdt en zal helpen overleven in de toekomst”. Dit is een dienstbare blik op de natuur. Er staat wel dat wederkerigheid centraal moet staat in onze relatie met de natuur, maar dit concept mist in de rest van het stuk. Het gaat alleen over het nemen en profiteren van de natuur, in plaats van de intrinsieke waarde van de natuur te erkennen. Hierbij zouden we een voorbeeld moeten nemen aan hoe inheemse volkeren samenleven met de natuur. Zij dragen op het moment zorg voor 80% van de biodiversiteit op de wereld. Het is een groot gemis dat de kennis van inheemse volkeren niet wordt omarmd in deze visie op de toekomst. Het lijkt alsof we het wiel opnieuw moeten uitvinden, terwijl de kennis gewoon al in de wereld te vinden is.
Waar zijn de dieren?
Niet alleen de natuur wordt tekort gedaan in de Jonge Klimaatagenda: de rechten en het welzijn van niet-menselijke dieren missen vrijwel helemaal in het stuk. Er wordt alleen gesproken over dieren wanneer zij toevallig ook profijt hebben van de maatregelen voor mensen. Of wanneer zij een rol hebben in het in stand houden van een wereld waar mensen kunnen leven. PINK! ziet de intrinsieke waarde van dieren. Ook zonder nut voor de mensen hebben zij recht op een gezonde leefomgeving. Dierenwelzijn wordt zelfs alleen benoemd in relatie tot ons voedselsysteem. Dierenwelzijn moet een belangrijk aandachtspunt zijn bij álle activiteiten die we als mens ondernemen. Dán is er pas sprake van wederkerigheid.
Kortom, de Jonge Klimaatagenda schetst een visie van de toekomst waar PINK! zich niet in kan vinden. Dieren moeten een centralere rol kijken in onze samenleving, en we moeten durven te kiezen voor echte duurzame oplossingen in plaats van afleidingsmanoeuvres richting oplossingen die vooral goed zijn voor de fossiele en bio-industrie. Zodat in 2040 en nog lang daarna de planeet leefbaar blijft voor alle levende wezens.
Meer weten?